Al tijdens haar studie ontdekte Janke van Dijk haar passie voor innovatie. ‘Ik houd ervan om nieuwe dingen te verzinnen.’ Natte teelten, gewassen die groeien op vochtige grond of in het water, zijn in basis niet nieuw. Al heel lang wordt er riet voor daken van woningen geteeld. Wat wél nieuw is, is natte teelt op grote schaal voor diverse doeleinden; van waterbuffer tot bouwisolatie. Dat is dan ook precies de reden waarom Janke genomineerd is voor de ADS Innovatieprijs. Natte teelten zoals de lisdodde zijn multi-inzetbaar!
Een van de natte gewassen die Janke teelt is de lisdodde. Deze plant kun je voor meerdere doelen gebruiken en dat weten veel mensen nog niet. ‘Dat is ook de reden waarom ik genomineerd ben voor de Innovatieprijs van de Agrarische Dagen in Someren (ADS). Ik wil meer boeren en burger laten zien dat je meer kunt doen dan de lisdodde inzetten als waterbuffer. Die toepassingsmogelijkheid onderzocht ik voor mijn afstudeeropdracht bij Waterschap De Dommel. Mijn onderzoek ging over de teeltmogelijkheden op de oevers rondom meanderende (kronkelende) wateren. Hieruit kwam naar voren dat lisdodden goed ingezet kunnen worden als natuurlijke waterbufferzone. Een andere positieve eigenschap is dat lisdodden bekend staan als waterzuiveraar. Ze transporteren zuurstof naar de wortels waardoor aerobe bacteriën zich kunnen vormen rondom de wortels. Deze bacteriën breken nitraten, nitrieten en fosfaten af. Dat is weer goed voor het landschap en het milieu.’
Salade, chips of dip
Wat veel mensen ook niet weten, is dat vrijwel alle delen van de lisdodde eetbaar zijn. ‘Het stuifmeel uit de bloemen kun je gebruiken als bloem om mee te bakken. In het voorjaar kun je de jonge knoppen en de witte binnenkant van jonge scheuten eten. Gewoon rauw. En ook de zaden kun je na roosteren eten.’ Op haar website deelt Janke haar recepten voor een paardenbloem salade, lisdodde chips en dips. Met lisdodde als ingrediënt richt PaludiPlants zich niet alleen op particulieren, maar ook op koks en andere agrarisch ondernemers zoals voedselboseigenaren.
Bouwen en isoleren met lisdodde
Met deze inheemse plant uit de Peel is nog zoveel meer mogelijk. ‘De vezels van lisdodden zijn zowel supersterk als isolerend. Die eigenschappen komen van pas in de bouw. Zo kun je zowel de skeletbouw als de isolatie volledig maken van de toppen van de lisdodde. Na het oogsten vermaal je de bovenkant en pers je de plant tot platen.’ Janke benadrukt dat deze toepassing nog in ontwikkeling is. ‘Er wordt veel onderzoek gedaan. Het bouwmateriaal moet bestand zijn tegen het Nederlandse weer met wind, regen en sneeuw. In Duitsland zijn ze hier al verder mee. Daar zijn er al kleine dorpjes met Tiny houses van biobased bouwmaterialen met lisdodden. Nu wij nog!’
Toekomstplannen
En wat zijn Janke’s plannen voor de toekomst? ‘Ik wil mijn bedrijf verder uitbouwen, zodat ik ervan kan leven. De publiciteit rondom de Innovatieprijs draagt daar al aan bij. Daarnaast heeft mijn vriend een melkveelbedrijf in de Peel. Samen willen we hier blijven en onze bedrijven combineren en elkaar versterken. Zo ben ik aan het onderzoeken of we een groot perceel kunnen aanleggen om lisdodden te telen en hiervan een koeienbrok te maken. Bij al onze plannen zijn we afhankelijk van onze omgeving en regelgeving. We gaan zien wat de toekomst ons brengt!’
